Khách du lịch nào tới Lào Cai, không chỉ được đắm mình vào trong không gian lễ hội Văn hóa – Ẩm thực, mà còn cuốn hút bởi một thứ đặc sản do người dân Dao đỏ tạo ra từ hạt thóc trồng trên nương, từ men lá truyền thống. Đó chính là rượu thóc Sim San- loại rượu mang hương vị đặc biệt của vùng núi Tây Bắc ngàn mây.
Y Tý là một xã thuộc huyện Bát Xát, nằm trên độ cao gần 2000m, khí hậu mát mẻ, mây mù che lưng chừng núi, là điểm đến say đắm lòng người. Với địa thế, thiên nhiên là vậy, người dân Dao đỏ đã tận dụng nguồn nước suối thanh mát, cùng những thửa ruộng bậc thang màu mỡ, mà tạo ra những đặc sản bí truyền, có thể kể đến như rượu thóc San Lùng, Nậm Pung, A Lù, Dền Sáng… Và đặc biệt, rượu thóc Sim San sản xuất và phân phối bởi Công ty TNHH Một thành viên (MTV) Đặc sản Tây Bắc Việt Nam – TABAVINA, đặc sản số 1 Lào Cai.
Hương vị của núi rừng
Rượu Sim San có từ rất lâu. Người Dao tại bản Sim San, nơi “Quả bí ngô to như cái thúng, bắp ngô to như con lợn con”, trải qua quá trình phát nương, làm rẫy, đã biết cách chiết xuất nên thứ nước tiên nồng ấm làm dịu bớt cái lạnh vùng sơn cước. Hương vị núi rừng trong từng giọt rượu Sim San trước tiên từ giai đoạn lựa chọn nguyên liệu. Thóc nương được đưa vào sử dụng là những hạt to, bóng mẩy, thơm ngon nhất, được sàng lọc kỹ lưỡng, phơi qua nhiều nắng.
Chuẩn bị chưng cất rượu
Sau đó, đưa lên chảo gang luộc từ 3 đến 4 tiếng cho tới khi hạt thóc chín mềm, nở bung.Thóc chín được tãi ra nong để thật nguội mới đem ủ men. Thời gian ủ men tùy thuộc vào thời tiết và nhiệt độ theo mùa. Thông thường khoảng từ 10 đến 20 ngày sau mới đem ra chưng cất. Thời gian ủ men càng lâu, rượu sẽ càng thơm ngon. Thêm một thứ nguyên liệu đặc biệt góp phần quan trọng tạo nên hương vị núi rừng trong rượu Sim San đươc kể đến, đó chính là loại men lá, kết tinh từ 15 loại thảo dược quý hiếm trong rừng trên dãy Hoàng Liên Sơn. Thóc đó, men đó, nguồn nước đó, cùng với nhiệt độ, độ ẩm, áp suất không khí chính tại nơi đây mới là điều kiện khác biệt làm nên rượu thóc Sim San – tuyệt đỉnh danh bât hư truyền.
Chất lượng rượu truyền thống
Rượu Sim San sau khi chưng cất thủ công được đưa vào hệ thống lọc đa tầng. Để đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn của Bộ y tế, rượu còn được xử lý qua máy lọc nhằm loại bỏ độc tố, các tạp chất, giảm độ sốc, khử etanol, andehit, methanol… Sau đó, rượu được ủ trong chum sành không tráng men với tác dụng làm thẩm thấu độc tố và tạo độ êm dịu tự nhiên cho rượu.Thời gian ủ trong chum từ 1 đến 2 năm trở lên rượu mới được đưa ra thị trường tiêu thụ.
Hầm ủ rượu
Rượu thóc Sim San với độ cồn chủ yếu trong khoảng từ 30 đến 35 độ, rất phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Rượu có vị ngon ngọt, hương thơm quyến rũ, êm dịu nơi đầu lưỡi, không có vị cay chát như một số loại rượu thông thường, uống vào không gây đau đầu, cảm giác say say lâng lâng phiêu diêu cùng đất trời. Đa dạng về kiểu dáng, bao bì đẹp, được đựng trong nậm gốm trơn hoặc nậm gốm sần 1 lít, 2 lít, 5 lít hay nậm gốm bầu hồ lô 500ml, chai thủy tinh 500ml…
Với một điểm du lịch hấp dẫn như Lào Cai, việc có một đặc sản truyền thống làm quà tặng là rất hợp lý, hợp ý. Do đó, việc được giao phát triển thương hiệu rượu thóc của Công ty TNHH MTV Đặc sản Tây Bắc Việt Nam là một hướng đi đúng trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc ở vùng cao Tây Bắc.
Chuẩn bị men
Hiện nay, Công ty đang trở thành niềm tin, niềm hứng khởi cho hàng trăm hộ gia đình dân tộc thiểu số ở Lào Cai, bởi họ cảm nhận sản phẩm do chính mình làm ra được trân quý, nâng niu. Công ty TABAVINA đã xây dựng dự án bảo tồn và phát triển các làng nghề, trong đó đầu tư dây truyền công nghệ, đăng ký nhãn hiệu độc quyền, giữ vững hương vị truyền thống và đảm bảo chất lượng cho sản phẩm rượu thóc Sim San.
Ông Đoàn Văn Triều – Giám đốc Công ty TABAVINA cho biết: “Công ty đang từng bước giới thiệu, quảng bá cho người tiêu dùng nhận biết được đây là sản phẩm chính hiệu mang đậm bản sắc dân tộc của Lào Cai. Với phương châm – Chất lượng đảm bảo, sự lựa chọn hoàn hảo – Sim San sẽ luôn cố gắng và hơn thế nữa để không phụ lòng tin dùng của quý khách hàng”.
Đông Thi
