Dự án hợp tác giữa Beethovenfest Bonn (Liên hoan âm nhạc Beethoven ở Bonn) và kênh truyền hình đối ngoại của Đức (DW) nhằm thắt chặt mối quan hệ giữa nghệ sĩ Đức và Ukraine thông qua văn hóa. Chỉ cần nhìn vào các buổi tập, dường như mục đích này đã thành công.
Chỉ huy dàn nhạc Ukraina Oksana Lyniv vừa nhâm nhi ly cà phê espresso thứ ba vừa cho biết: “Những giấc mơ của tôi đang trở thành sự thật nhanh hơn kỳ vọng“. Trên sân khấu 42 nghệ sĩ Dàn nhạc Trẻ Quốc gia Đức và 37 thành viên Dàn nhạc Trẻ Ukraina đang tập luyện.
Chính Lyniv đưa ra ý tưởng để hai dàn nhạc trẻ xích lại gần nhau sau khi được chỉ định làm người điều hành dự án Beethovenfest Campus. Lyniv nói: “Dàn nhạc Trẻ Ukraine được thành lập nhằm quy tụ người trẻ từ mọi miền đất nước đến gần nhau hơn. Với dự án này, chúng tôi đã đạt được bước tiếp theo, xây cây cầu đến Tây Âu“.
Những khuôn mặt hạnh phúc
Nhạc sĩ trẻ Ukraina Taras Guzuljak tuy mệt mỏi nhưng hạnh phúc, chia sẻ: “Đây không phải là cuộc thi marathon, mà là cuộc chạy nước rút không ngừng nghỉ. Năm ngoái, tám nghệ sĩ sáo ứng tuyển cho một ghế trong dàn nhạc, nhưng chỉ một mình tôi được chọn“. Cái giá cho cơ hội này: hai tuần tập luyện cao độ tại Lviv (Ukraine) và Bonn (Đức), lên tới tám giờ tập luyện mỗi ngày cộng với bốn buổi hòa nhạc.
Các buổi hòa nhạc ở Lviv và thủ đô Kiev của Ukraine cuối tháng 8-2017 đều thành công, nhưng theo Olga Tytarenko, 12 tuổi, nghệ sĩ violin tài năng và là thành viên trẻ nhất dàn nhạc, “chơi tại Đức và tại nơi sinh của Beethoven là thách thức hoàn toàn khác“. Olga đến từ Makiivka, thành phố chỉ cách Donetsk vài km. Chiến tranh đã buộc em và bố mẹ chuyển đến Kiev. “Trước kia có một trường nhạc lớn ở Makiivka, nhưng giờ thì nó không còn là một nơi tuyệt vời nữa“.
“Giờ thì trật tự nào!“, Lyniv kêu lên. Lyniv là một giáo viên nghiêm khắc, với lý do chính đáng: ngoài bản Triple Concerto của Beethoven (bản Concerto cho tam tấu violin, cello và piano, cung Đô trưởng, tác phẩm số 56 của Beethoven) và một vũ khúc quyến rũ của Franz Xaver Wolfgang Mozart, chương trình còn có một bản nhạc bất hủ của nhà soạn nhạc cổ điển Ukraine Boris Lyatoshinsky và công diễn ra mắt (thế giới) tác phẩm Fantasia Galiciana của Bohdan Sehin dành cho bảy đàn accordion và dàn nhạc.
Buổi biểu diễn tháng 9-2017 là một thách thức lớn, đặc biệt là khúc đồng diễn Đức – Ukraine của bảy nghệ sĩ trong dàn nhạc Landes Jugend Akkordeon (dàn nhạc Accordion Trẻ Quốc gia) của Bắc Rhein-Westphalia.
“Druschba – Freundschaft”
Cái tên dài này khiến người Ukraine phải líu lưỡi, nhưng người trẻ từ cả hai đất nước coi dự án như một cơ hội để học ngôn ngữ của những người bạn mới – dù chỉ một chút. “Tình bạn” có nghĩa là “druschba“, cả trong tiếng Ukraine và tiếng Nga. Josef Dragus có thể phát âm từ này khá tốt, nhưng còn lại anh nói với bạn thân của mình Konstantin Tomnizkij bằng tiếng Anh. Konstantin cho biết: “Josef là một anh chàng tuyệt vời, một nhạc sĩ tài năng“. Hai người gặp nhau ở Ukraine và đang sống cùng một gia đình tại Bonn.
Sonke Lentz, giám đốc dự án của dàn nhạc Trẻ Quốc gia Đức cho biết: “Nếu các đồng nghiệp Ukraine của chúng tôi trở lại Đức, họ sẽ không phải như đi nước ngoài. Bởi họ đã có người quen, bạn bè, đối tác âm nhạc tại đây… Thật không thể tưởng tượng được những cống hiến và âm nhạc mà hai dàn nhạc đã cùng nhau phát triển tại Bonn. Những người trẻ này đã có đủ thời gian để làm việc vui vẻ cùng nhau“.
Âm hưởng chính trị
Giám đốc Liên hoan âm nhạc Beethoven Bonn Nike Wagner đánh giá cao buổi hòa nhạc của các nghệ sĩ trẻ, thậm chí còn gọi nó là “sự kiện phi thường” của Beethovenfest. Không chỉ vì những nhạc sĩ trẻ “giúp chúng tôi giữ được di sản âm nhạc cổ điển, mà còn vì nó mang âm hưởng chính trị”.
Wagner cho biết thêm: “Ukraine đã trải qua hai thập kỷ của các cuộc cách mạng và chiến tranh. Bây giờ các nhạc sĩ trẻ có mặt ở đây để thể hiện những gì họ có thể được làm trong âm nhạc và văn hóa”.
Nike Wagner đặc biệt hài lòng với buổi hòa nhạc khi dàn nhạc chơi cùng ba nghệ sĩ: Kateryna Titova (piano, Ukraine), Tobias Feldmann (violin, Đức) và Konstantin Manaev (cello, Nga) – những nghệ sĩ quốc tế nổi tiếng hiếm khi gặp được trong những ngày này.
Nike Wagner kết luận: “Đây là hy vọng cho tương lai một dự án lớn của châu Âu“.
Minh Hà
(Theo DW)
