Theo Công văn của VBA, ngành Bia – Rượu – Nước giải khát là một ngành kinh tế-kỹ thuật, hiện sử dụng khoảng trên 220 ngàn lao động trực tiếp và nhiều lao động gián tiếp. Thực tế số lượng lao động trực tiếp và gián tiếp lên đến hàng triệu người. Hàng năm, toàn ngành đóng góp cho ngân sách Nhà nước hơn 60 ngàn tỷ đồng và triển khai các hoạt động thể hiện trách nhiệm xã hội, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Hiện nay, sản xuất của ngành đã đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, góp phần ngăn chặn các hành vi nhập lậu làm thất thu ngân sách nhà nước và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng. Ngoài ra, các doanh nghiệp còn xuất khẩu sản phẩm sang một số thị trường, khẳng định được thương hiệu sản phẩm.
Năm 2019, thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ, sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng, toàn ngành Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam đã phấn đấu, nỗ lực hoàn thành các nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh, góp phần vào việc hoàn thành vượt mức mục tiêu phát triển kinh tế xã hội được Quốc hội giao. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020, ngành Bia – Rượu bị ảnh hưởng bởi tác động kép do dịch Covid-19 và Nghị định 100/2019/NĐ-CP nên sản xuất, kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn. Ngoài những ảnh hưởng từ dịch Covid-19 như các doanh nghiệp khác, các doanh nghiệp trong ngành còn chịu ảnh hưởng rất nặng nề từ Nghị định 100 do sản lượng không tiêu thụ được.
Hiệp hội và các doanh nghiệp trong ngành luôn ý thực được trách nhiệm xã hội của mình, luôn ủng hộ quy định “Đã uống rượu, bia không lái xe” và xử phạt nghiêm khắc đối với trường hợp gây tai nạn giao thông khi có sử dụng đồ uống có cồn. Các doanh nghiệp đã có nhiều hình thức hỗ trợ các địa phương tuyên truyền về “Uống có trách nhiệm” và một số doanh nghiệp, nhà hàng đã có hình thức hỗ trợ khách về phương tiện đi lại khi họ đã sử dụng rượu, bia. Tuy nhiên, những quy định quá khắt khe của Nghị định 100 trong khi các phương tiện giao thông công cộng ở nước ta còn chưa đáp ứng nhu cầu, phương tiện xe máy cá nhân vẫn chiếm đến 70-80% và công tác tuyên truyền còn hạn chế đã ảnh hưởng rất lớn đến việc tiêu thụ sản phẩm của ngành.
Theo các báo cáo phân tích gần đây của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) và Công ty Chứng khoán SSI, ngành công nghiệp rượu, bia sẽ giảm 10-20% lượng tiêu thụ trong 2020.
Thực tế, qua hai tháng đầu năm 2020, sản lượng tiêu thụ của các doanh nghiệp trong ngành đều sụt giảm mặc dù vào đúng dịp Tết và mùa lễ hội, mùa có sản lượng tiêu thụ lớn nhất trong các năm trước đây. Một số doanh nghiệp giảm sản lượng tiêu thụ đến 40-50% trong hai tháng vừa qua. Một số hàng quán dịch vụ ăn uống giảm đến 70-80% lượng khách so với cùng kỳ năm 2019.
Việc giảm lượng tiêu thụ ảnh hưởng trực tiếp đến công ăn việc làm của người lao động ở các doanh nghiệp sản xuất và đặc biệt là các doanh nghiệp, hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống, du lịch, dịch vụ khác. Nhiều quán hàng đóng cửa từ trước Tết Canh Tý đến nay vẫn chưa mở lại dẫn đến nhiều lao động phải nghỉ việc. Như vậy, tác động của Nghị định 100 và Covid-19 không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu của nhiều quán ăn và nhà hàng trên cả nước mà còn ảnh hưởng đến những công việc, việc làm do họ tạo ra.
Việc giảm sản lượng tiêu thụ có tác động tiêu cực làm giảm doanh thu, các doanh nghiệp nhỏ có thể phải đóng cửa do làm ăn khó khăn. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bia, rượu, nước giải khát mà còn ảnh hưởng đến các đối tác và các nhà cung cấp, các nhà hàng và quán ăn…
Ngành bia, rượu, nước giải khát cũng tiêu thụ một lượng khá lớn các sản phẩm nông nghiệp như gạo, đường, trái cây và một số sản phẩm khác của nông nghiệp. Khi sản lượng tiêu thụ bia, rượu, nước giải khát bị giảm sút sẽ tác động đến việc tiêu thụ lượng thực, thực phẩm và người nông dân cũng chịu tác động khi sản phẩm của họ không tiêu thụ được.
Mặt khác, khi sản lượng bia, rượu, nước giải khát bị giảm sút thì việc tiêu thụ các sản phẩm từ nông nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn, giá cả các mặt hàng lương thực, thực phẩm có thể bị rớt giá, ảnh hưởng tới việc làm của người lao động. Việc giảm tiêu thụ bia, rượu, nước giải khát có thể dẫn đến hàng vạn người lao động không có việc làm, nhất là ở khu vực kinh doanh dịch vụ, ảnh hưởng đến vấn đề an sinh xã hội.
Khi sản lượng tiêu thụ giảm thì doanh thu cũng bị giảm. Doanh thu giảm thì các khoản thuế (thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân…) cũng bị giảm sút một cách trầm trọng. Theo dự báo, việc giảm tiêu thụ rượu, bia có thể dẫn đến giảm nguồn thu ngân sách nhà nước khoảng 30 ngàn tỷ đồng trong năm 2020 bao gồm việc giảm các khoản đóng góp từ các doanh nghiệp sản xuất rượu, bia và các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ có liên quan đến rượu, bia.
Như vậy, việc giảm sản lượng tiêu thụ bia, rượu, nước giải khát sẽ có tác động ảnh hưởng đến kinh tế – xã hội nói chung, dẫn đến tăng trưởng chậm lại, thất nghiệp tăng cao và nguồn thu ngân sách từ thuế sẽ giảm.
Do hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp nhiều trở ngại nên các hoạt động từ thiện, an sinh xã hội của các doanh nghiệp với số kinh phí hàng trăm tỷ đồng hàng năm trong những năm trước đây cũng sẽ bị giảm theo.
Vì vậy, đề góp phần tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong ngành bia, rượu, nước giải khát nói riêng và các doanh nghiệp nói chung, Hiệp hội xin kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng một số nội dung, cụ thể như sau:
– Đề nghị Chính phủ xem xét giảm một số loại thuế, phí để tạo điều kiện các doanh nghiệp ngành bia, rượu, nước giải khát và các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ khắc phục khó khăn, ổn định sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
– Đề nghị Chính phủ hoãn đề xuất tăng các loại thuế trong thời gian tới để các doanh nghiệp ổn định, yên tâm đầu tư phát triển sản xuất, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và đẩy mạnh xuất khẩu, góp phần ngăn chặn các sản phẩm nhập lậu, không bảo đảm an toàn thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
– Đề nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân nghiên cứu, đề xuất các giải pháp sản xuất các sản phẩm có độ cồn thấp hoặc không có độ cồn để có thể đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, phù hợp với quy định của pháp luật và góp phần gìn giữ truyền thống văn hóa ẩm thực của Việt Nam.
– Đối với Nghị định 100, Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến việc sử dụng rượu, bia và đồ uống có cồn để phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam và thông lệ quốc tế. Hiệp hội đề nghị Chính phủ xem xét lại mức xử phạt hiện nay vì mức phạt này là quá cao so với thu nhập bình quân của người dân, đặc biệt là mức phạt đối với xe máy, phương tiện giao thông rất phổ biến hiện nay ở Việt Nam, nhất là ở vùng sâu, vùng xa nơi không có các phương tiện giao thông công cộng như taxi, xe buýt… Đề nghị Chính phủ xem xét bổ sung hình thức xử phạt cảnh cáo đối với những người đi xe máy vi phạm lần đầu với nồng độ cồn thấp như quy định trước đây của Chính phủ.
Hiện nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng đang nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng. Hiệp hội kính mong Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng quan tâm, tạo điều kiện giúp ngành bia, rượu, nước giải khát phát triển ổn định và bền vững, góp phần phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, ngăn chặn các hoạt động kinh doanh bất hợp pháp nhằm tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Nguồn: Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam
