HOÀNG VIỆT HẰNG
Cô Bê
chúng con ăn bún thang
rồi thưởng thức chè hoa cau cô Bê nấu
ngon tới nỗi còn bốc giời hò hát
như không có cô Bê trên đời
người bưng bê rồi dọn dẹp xoong nồi
người rửa cốc lau chùi nhà bếp
người chẳng nói gì nhìn con cháu bày ra.
những nhà thơ nói chuyện trên mái nhà
chuyện hội họa, bài ca cùng giọng hát
toàn những người học cao nhiều tài cán
cô Bê tìm chỗ khuất bẻ đốt tay.
rồi hoạn nạn một lần con đối mặt
cô để dành tiền bóc lá chuối cuối vườn
bán chỉ vàng cả đời có được
lo cho con một vết mổ mạch vành
bạn học rộng tài cao đi đâu hết
lúc thoát mê chỉ thấy bóng cô Bê
cô giặt khăn đắp mền khi về sáng
bóng cô như ngọn nến ngả nghiêng, kìa.
nhiều khi hắt hiu nhiều lúc ê chề
con gọi cô rồi con ngồi khóc
cô giã gạo nấu cho con lưng cháo
và nhặt nhạnh cất từng trang bản thảo
con vứt lung tung ở bàn viết, trên thềm
cô đọc chậm như đứa trẻ vỡ lòng
mà nấu nướng như vua không ngai ấy
như chiếc lá cuối vườn mưa không thấy
con sẽ ra sao nếu không có cô đây?
HỒ ANH TUẤN
Giọt rượu
Tưởng nhớ cố nhà văn
Nguyễn Tuân, Nguyên Hồng
Cơn mê chảy qua men rượu
Con chữ kết tủa tâm tư
Chếnh choáng đời, lếnh loáng bản thảo
Mã hóa hồn muôn kiếp sau.
Khi nhà văn uống rượu vụng đêm sâu
Khi hạt gạo hạt vàng, giọt rượu giọt châu
Trái tim ủ men
Vắt ra Sóng Gầm, Sông Cấm
Trái đất nửa sáng nửa tối
Nhân gian nửa thức nửa ngủ
Văn chương nửa tỉnh nửa mê
Những ngôi sao say bí tỉ
Ngã vào tâm hồn nhà văn.
Nguyễn Tuân
Nguyên Hồng
Hai giọt sống
Hai phận chữ
Lăn vào đời
Cơn mê tỉnh giấc con người…
ANH CHI
Nghe hát xẩm ở chợ quê
1
Tôi chưa từng thấy ai hát xẩm như thế
trong túp lều ở góc chợ quê
bà già gân cổ rặn ra từng tiếng
điệu hà liễu sao mà cay đắng
“… bao năm dạt nước cánh bèo…”
mấy du khách dửng dưng đi qua
dăm đứa trẻ đứng nhìn ngấp nghé
một người mua mắm hạ giọng khe khẽ
người bán rau ngừng vẩy nước lên rau
và tôi bỗng nghĩ những lẽ cao xa
rằng bùn đất cát bụi và gai góc
và gió trăng và mưa móc
đã sinh ra xẩm xoan
rồi những đớn đau những tai ương
nuôi mãi mới thành hà liễu
cho xẩm già đem đổi áo cơm…
2
Ôi xẩm xoan, xẩm xoan
chưa từng thấy ai hát xẩm như thế
không đàn nhị không thanh gõ
giọng già nua tưởng đứt đến nơi
“… ai vò mà rối ai dần mà đau…”
du khách đâu cần bài ca này
mấy đứa trẻ cũng bỏ đi hết
bài hát quê người nhà quê nghe
đôi mái đầu muối tiêu cúi cúi
gương mặt sương gió bỗng thẫn thờ
và tôi bỗng nghĩ cao xa
những con người ba chìm bảy nổi
những trái tim từng nát tan
dường như yên ổn lại
trong điệu hà liễu chênh vênh buồn…
3
Ôi hà liễu sao mà đáng thương
chưa thấy bài ca nào bị đối xử thế
chỉ vài người thả món tiền còm
vào chiếc rổ trong lòng người hát
người cứ hát không cần nhìn ai
hát không cần nhìn cuộc đời trước mắt
“… một mình thức với ngọn đèn năm canh…”
và tôi thấy bải hoải tay chân
liệu bà còn hát được bao lâu nữa
liệu có ai còn hát xẩm như thế
tôi thảng thốt rời buổi chợ đông
tìm đến ngồi bên bờ cây lặng lẽ
nghe xẩm xoan rơi từng giọt xuống hồn
bỗng hiểu một đời người vừa xong
vừa xong một đời điệu hà liễu!
Minh họa của Đặng Hồng Quân
