Cho đến nay, mặc dù đã có những cảnh báo thị trường bia tại Việt Nam đã có những bước tăng trưởng nóng trong những năm qua, thế nhưng so với nhiều quốc gia khác đã đạt điểm bão hòa thì thị trường Việt Nam vẫn liên tục tăng trưởng nhanh, thuộc tốp đầu thế giới.
Có phải người Việt Nam thuộc tốp đầu về uống rượu bia trên thế giới?
Theo Euromonitor, nếu năm 2010 tổng sản lượng bia tiêu thụ tại Việt Nam đạt khoảng 2,4 tỷ lít thì hiện nay qui mô thị trường đã trên 4 tỷ lít bia, tăng gấp đôi trong 10 năm.
Cuối năm 2018, sau gần một thập niên, trong khi dân số Việt Nam đạt mức 96,9 triệu người (tăng 9,5% so với năm 2010) thì sản lượng tiêu thụ bia trong cả nước đã tăng tới 62%.
Với mức tăng trưởng như thế này, tất nhiên các chuyên gia sẽ đánh giá Việt Nam là quốc gia có tốc độ tiêu thụ bia gia tăng nhanh nhất thế giới và liên tục trong gần một thập niên qua.
Cụ thể, báo cáo phân tích về ngành đồ uống này của Công ty Chứng khoán FPT (FPTS) cho rằng Việt Nam là một trong những thị trường bia lớn nhất thế giới. Những năm gần đây đề cho thấy sự tăng trưởng ở mức cao và đến năm 2017, tổng sản lượng tiêu thụ bia trong nước đạt 4 tỷ lít. Như vậy, Việt Nam đã chiếm 2,1% tổng sản lượng bia toàn cầu, và đứng thứ 10 thế giới, xếp thứ 3 trong khu vực châu Á, sau Trung Quốc và Nhật Bản.
Cho đến nay, ngành bia trong nước có khoảng 110 doanh nghiệp sản xuất với sản lượng sản xuất ước tính lên đến 4,3 tỷ lít, và sản lượng tiêu thụ cũng ước tính đạt 4,2 tỷ lít bia, mức tăng tương đương so với năm 2017 và 2018.
Như vậy, tính bình quân trong năm 2018, mỗi người Việt đã tiêu thụ tới gần 43,3 lít bia, chưa phải là mức cao nhất thế giới. Tuy nhiên, nếu chỉ tính người trong độ tuổi lao động (15-60 tuổi), bình quân mỗi người thuộc nhóm tuổi này đã tiêu thụ tới 86,6 lít bia trong một năm.
Một số thông tin chưa thông nhất, do con số từ cơ quan quản lý ngành thì có vẻ thấp hơn nhưng theo báo cáo của FPTS thì trong giai đoạn gần 10 năm tốc độ tăng trưởng kép mỗi năm (CAGR) của thị trường bia Việt Nam đều đạt 8,3%, mức rất cao so với các thị trường khác. Điều này kéo theo quy mô thị trường Việt Nam cũng tăng 15 bậc, từ 25 lên thứ 10 thế giới.
Nghiên cứu mới đây được công bố trên The Lancet cũng cho biết Việt Nam, Ấn Độ và Nhật Bản là ba quốc gia có lượng rượu bia tiêu thụ tăng nhanh nhất trong giai đoạn 10 năm qua. So với năm 2010, thì đến nay mức tiêu thụ rượu bia của Việt Nam đã tăng tới gần 90%. Mức tăng này của Việt Nam đứng đầu thế giới, và gấp đôi quốc gia xếp thứ 2 – Ấn Độ, và gấp Mỹ 16 lần.
Bản đồ thị trường bia Việt đang thay đổi do các nhà đầu tư ngoại nhảy vào
Trước câu hỏi, ai nắm giữ thị trường bia Việt, nhiều người đều cho rằng các ông lớn nước ngoài. Những năm trước, thị trường vẫn có một Sabeco với các nhãn bia Sài Gòn là của trong nước đương đầu với các thương hiệu bia ngoại lừng danh. Thế nhưng năm vừa qua, Sabeco đã bán cho người Thái tới hơn 53%.
Một số thương hiệu bia nước ngoài vẫn còn đang muốn nhảy vào chia miếng bánh thị phần, do nhiều thị trường trên thế giới đã đạt điểm bão hòa thì thị trường tiêu thụ bia và đồ uống có cồn tại Việt Nam vẫn liên tục tăng trưởng vượt dự báo qua từng năm. Với vai trò của nhà đầu tư Thái tại Sabeco, cùng việc làm mới toàn bộ bao bì sản phẩm với bộ nhận diện thương hiệu mới chuẩn đẳng cấp quốc tế, thì trường bia Việt đã được vẽ lại hoàn toàn mới.
Với nhưng thương hiệu bia ngoại có tiếng như Heineken, hãng bia đến từ Hà Lan đã để mắt tới thị trường Việt từ năm 1991, và hiện là một trong ba nhà sản xuất chiếm thị phần tiêu thụ lớn nhất với khoảng 22% và đang tiếp tục bành trướng thì là một đối thủ lớn khó đương đầu. Heineken không chỉ mở rộng sản xuất ở Việt Nam trong thời gian qua mà nhiều sản phẩm sản xuất tại nước ngoài cũng được nhập khẩu khá mạnh trong thời gian qua.
Đánh giá một cách tổng thể thì có thể thấy, hiện nay hơn 90% thị phần bia Việt Nam đang nằm trong tay 4 nhà sản xuất Sabeco, Habeco, Heineken và Carlsberg. Còn những thương hiệu lớn của quốc tế vẫn còn đang tìm cách lấn sân như Sapporo, Budweiser… Việc nắm giữ phần lớn thị trường đã giúp các nhà đầu tư nước ngoài thu về hàng chục nghìn tỷ doanh thu mỗi năm. Chẳng hạn như Sabeco, báo cáo 9 tháng đầu năm cho thấy lợi nhuận hơn 4279 tỷ đồng, với tỷ lệ vốn 51% thì có thể hiểu họ được chia lợi nhuận là bao nhiêu rồi.
Cũng số liệu 9 tháng cho thấy Habeco tung ra sản phẩm mới và chịu khó chạy quảng cáo truyền thông, lợi nhuận vì thế giảm, nhưng nhìn chung vẫn chiếu khoảng 16% thị phần, chủ yếu ở miền Bắc.
Riêng ông lớn Heineken Việt Nam lại đầy ẩn số, mặc dù gần đây nhãn hàng bia Tiger đang được tung ra chiếm lĩnh thị trường, đánh dạt các thương hiệu bia nước ngoài chưa vững chân và đặc biệt là những thương hiệu bia Việt thuần túy còn non yếu. Chưa bao giờ hãng Heineken công bố kết quả kinh doanh tại thị trường Việt Nam, nhưng theo số liệu của Công ty Cổ phần Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam – VIRAC, vào năm 2016 Việt Nam ghi nhận tới 33.900 tỷ đồng doanh thu. Theo đó, nhờ sở hữu 21,8% thị phần mà chủ yếu lại là thuộc dòng bia cao cấp đã giúp hệ thống của Heineken thu về tới 11.600 tỷ đồng lợi nhuận tại thị trường Việt, gấp đôi so với số Sabeco đạt được cùng năm đó.
Bia Việt còn con đường nào để tồn tại ?
Nhìn vào một thì trường bia như thế, người ta đã có thể hình dung rằng những thương hiệu bia thuần Việt bây giờ chỉ là nhỏ lẻ, nếu có tồn tại phải dạt về nông thôn, như một loại bia địa phương điểm tô cho thị trường.
Trong bối cảnh đó, nhiều người Việt đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm ủng hộ bia Việt, khiến cho thị trường có những biến động mới. Tâm lý này mạnh đến nỗi, Sabeco đã phải yêu cầu bộ Công Thương lên tiếng, một Thứ trưởng Bộ Công Thương phải ra mặt tuyên bố, Sabeco vẫn là bia của Việt Nam.
Giữa một thị trường đang đầy áp lực từ các hãng bia ngoại, mạnh cả vốn đến công tác quản lý, những hãng bia thuần Việt cũng vẫn kiên cường tìm cách thuyết phục người tiêu dùng trong nước ủng hộ bằng chất lượng hoàn hảo, giá cả cạnh tranh, công tác dịch vụ được cải thiện sát với chuẩn quốc tế.
Ghi nhận những tháng qua, sự trỗi dậy của thương hiệu bia Sagota (sản phẩm của Công ty CP Tập đoàn Bia Sài Gòn Bình Tây – Sabibeco) với 6 dòng sản phẩm Sagota Pure, Sagota Premium, Sagota Lager, Sagota Gold, Sagota Light và Sagota không cồn. Để củng cố thị trường, Sabibeco đã tái cấu trúc toàn bộ các công ty thương mại thành viên, giao quyền cho các công ty thương mại chủ động mở rộng thị trường cùng với những dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo.
“Sagota – bia ta – bia của người Việt”
Sagota cũng là thương hiệu bia được Hiệp hội Du lịch Việt Nam công nhận là bia của Du lịch Việt Nam, nên không chỉ tạo niềm tự hào cho người Việt khi sử dụng bia Việt mà du khách cũng vô cùng thích thú khi được thử bia Việt khi đến Việt Nam.
Không chỉ thúc đẩy các kênh truyền thống để từ nam ra bắc đều có sự hiện diện của bia Sagota – thương hiệu bia thuần Việt, mà Sabibeco còn bắt tay với nhà phân phố LadyCare Việt Nam đưa bia vào các kênh phân phối hiện đại. Đến nay, bia Sagota đã vào các siêu thị Co-op Mart, Satra Mart; các cửa hàng tiện dụng như Circle K; cùng những kênh bán hàng trực tuyến lớn nhất Việt Nam như Tiki, Adayroi, Shopee, Lazada…
Đặc biệt mấy ngày gần đây Sagota đã tung ra mẫu bia Xuân rất ấn tượng, được người tiêu dùng chú ý. Đây là dòng bia sản xuất giới hạn, chỉ dành cho các kênh bán hàng hiện đại như siêu thị, bán hàng trực tuyến… Nhà phân phối LadyCare Việt Nam cũng có chính sách bán bia Xuân cùng quà khuyến mại để người dùng vui lại càng vui hơn. Ông Văn Thanh Liêm, Chủ tịch Tập đoàn Sabibeco cho biết, vì tết diễn ra ngắn ngày nên Sabibeco quyết định làm mẫu mã Xuân dành cho kênh bán hàng hiện đại để tăng sự chú ý và tiếp thị cho thương hiệu bia Sagota.
Ông Văn Thanh Liêm cũng nhấn mạnh, tất cả các nhãn hàng bia Sagota đều có chất lượng ngon như nhau, được nấu và lên men theo bí quyết của Sagota để có chất lượng và hương vị hoàn hảo.
Xuân Canh Tý này, hy vọng Sagota là một thương hiệu bia Việt sẽ được người Việt Nam lựa chọn và tin dùng.
