Tăng trưởng ngành bia đã qua thời “hoàng kim”. Giai đoạn 2016 – 2019 tăng trưởng toàn ngành chỉ đạt 6,8% và giảm mạnh ở năm 2020. Tuy nhiên, riêng phân khúc bia cao cấp có sự bứt phá mạnh mẽ, với mức tăng trưởng khoảng 15%/năm.
Các doanh nghiệp ngành bia nỗ lực thăm dò thị trường, áp dụng công nghệ và tích cực đưa sản phẩm mới nhằm vực dậy tăng trưởng dịp cuối năm.
Nửa đầu năm 2020 diễn ra không thuận lợi với các doanh nghiệp bia. Do ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 trong 6 tháng đầu năm đã khiến sản lượng tiêu thụ bia sụt giảm 12,7% so với cùng kỳ năm ngoái, theo Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam (VBA). Mức sụt giảm này theo Nielsen Việt Nam lên đến 22,6%.
Tuy nhiên nếu không có những tác động do bùng phát dịch bệnh, theo VBA, tăng trưởng sản xuất bia vốn cũng đang trên đà giảm. Nếu trước năm 2010, sản lượng toàn thị trường bình quân tăng trưởng ở mức hai con số thì đến nay đã giảm xuống, chỉ còn từ 5-8%.
Trong khi đó riêng phân khúc bia cao cấp lại bắt đầu có những dấu hiệu khởi sắc với mức tăng trưởng đạt 15% một năm. Mảnh đất màu mỡ này chào đón tên tuổi của nhiều đại gia ngành bia như VBL – chủ sở hữu Heineken và Tiger, AB-Inbev sở hữu Budweiser và Beck, Carslberg, Sapporo và cả các thương hiệu nội địa như Sabeco với Bia Saigon, Habeco…
Doanh nghiệp “cược” vào mùa Tết
VBA dự báo năm nay, cuộc đua thị trường dịp cuối năm sẽ vẫn diễn ra sôi động, đặc biệt với cuộc rượt đuổi sát sao của những doanh nghiệp mạnh nhằm thu hút người tiêu dùng, đặc biệt với sự xuất hiện của nhiều dòng bia mới như Bia Việt của VBL hay bia Lạc Việt và gần đây nhất là bia Saigon Chill của Sabeco vào tháng 10 đã giúp tăng sự lựa chọn cho người dùng. Chiến lược “đẩy” sản phẩm mới được cho là nước cờ lớn mà các doanh nghiệp đang triển khai nhằm đặt cược vào mùa Tết.
Ông Nguyễn Văn Việt – Chủ tịch VBA cho rằng, những diễn biến sôi động của thị trường mùa cận Tết là dấu hiệu của quy luật cạnh tranh tất yếu cho sự phát triển của thị trường.
Riêng với ngành bia, thị trường càng cạnh tranh khốc liệt hơn với các tên tuổi quốc tế như AB-Inbev, Heineken, Carlsberg và các thương hiệu nổi tiếng hàng đầu Việt Nam cũng như với Sabeco, Habeco. Khả năng chinh phục thị trường của các thương hiệu bia sẽ không phân biệt nội hay ngoại, mà phụ thuộc lớn vào các yếu tố xuất phát từ chất lượng sản phẩm, lợi thế doanh nghiệp, bao gồm dịch vụ, vốn, trình độ, trách nhiệm xã hội…
“Khó định đoán tương lai ngành bia. Bây giờ có nhiều loại đồ uống để chúng ta lựa chọn. Con người cũng nhận thức cao, không cần quảng cáo người ta cũng tự lựa chọn thứ người ta thích. Bia hiện có xu thế bão hòa. Nhưng cũng chưa thể khẳng định xu hướng sắp tới của các dòng bia cao cấp. Cái gì tốt thì sẽ phát triển”, ông Việt nói.
Đại diện VBA cũng dẫn chứng những cái tên đã rời “cuộc chơi” như Foster, BGI… dù đều là thương hiệu hàng đầu quốc tế đã cho thấy sự khốc liệt của thị trường bia tại Việt Nam.
Tâm thế khách hàng trong bối cảnh mới
Trước xu hướng cạnh tranh gia tăng trên thị trường, người dùng được nhận định là bên hưởng lợi nhiều nhất từ giá cả đến trải nghiệm. Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, cạnh tranh thiếu minh bạch đặt ra những thách thức lớn cho thị trường. Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng – Chủ tịch Hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam, tình trạng bia giả, bia nhái, bia lậu vẫn còn tồn tại trên thị trường, ảnh hưởng người tiêu dùng và sự phát triển lành mạnh của thị trường bia Việt Nam. Trong tình huống này, người tiêu dùng không chỉ không được hưởng lợi mà còn mất đi những đặc quyền lựa chọn vốn có của mình.
“Bên cạnh sự nhập cuộc của các cơ quan chức năng, người dùng cũng nên tự nâng cao cảnh giác để bảo vệ chính mình. Cần kiểm tra, lựa chọn hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, còn hạn sử dụng, tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng lậu và đừng quá lệ thuộc vào quảng cáo”, ông Hùng chia sẻ.
Về mặt trải nghiệm, Covid-19 tác động mạnh đến các kênh tiêu thụ, đặc biệt là kênh quán ăn, nhà hàng. Nhưng đồng thời thách thức này mở ra sự phát triển của thế giới online nơi người tiêu dùng đang ngày càng quen thuộc và hình thành thói quen mua sắm mới. Đây được cho là vùng đất mới mà các thương hiệu bia có thể khai thác nhằm chuyển hướng kênh tiêu thụ, giảm phụ thuộc vào kênh truyền thống vốn vẫn còn ảnh hưởng bởi tâm lý hạn chế ăn uống bên ngoài để phòng dịch.
Theo báo cáo tổng hợp tình hình thị trường Tết 2019, nhìn chung thị trường các mặt hàng phục vụ Tết khá sôi động, sức mua trên thị trường đối với các nhóm hàng lương thực, thực phẩm hàng tiêu dùng, bao gồm ngành bia tăng khoảng 15-20% so với các tháng thường. Dịp Tết sắp tới với ảnh hưởng của Covid-19, tăng trưởng được dự báo khá thận trọng, tuy nhiên với sự xuất hiện của những thương hiệu mới từ các doanh nghiệp bia tiềm lực mạnh, thị trường hứa hẹn tiếp tục bước vào giai đoạn “giảm lượng nhưng tăng chất”.
SSI Research dự báo tăng trưởng sản lượng bia trong năm 2020 có thể không đạt hai con số, mức độ tăng trưởng ổn định trong khoảng 6-7% khi kết thúc năm nay.
Theo Vnexpress
